Waarom het niet lukt om in verbinding te blijven met jezelf als je bij anderen bent

“Ik ben alleen maar met die ander bezig” en “Ik zou zo graag in het moment zelf willen voelen wat er met me gebeurt.” Twee uitspraken van vrouwen die ik deze week tijdens coaching ontmoette. In contact met anderen voelen ze regelmatig niet meer wat er in hen gebeurt. Herken je dat? Het is vervelend en uitputtend. Na een ontmoeting ben je moe, overprikkeld en in de war. Daarna, soms pas dagen later, begrijp je wat er in jou geraakt werd. In dit blog vertel ik je hoe dat komt.

Het zenuwstelsel in staat van bevriezing

Wanneer jouw ouders niet in staat waren om zich af te stemmen op jou, en er weinig aandacht, ruimte en begrip was voor wat jij op emotioneel en psychisch vlak nodig had ben je als baby en kind vaak overweldigd geraakt door emoties van angst en boosheid. Dat kon je destijds zonder empathische steun niet verdragen. Daarom voelde je je onveilig bij jezelf. Om te overleven heb je toen de verbinding met jezelf, met jouw lichaam en emoties, verbroken. Of, beter gezegd, dat heeft jouw zenuwstelsel gedaan.

Dit overlevingsmechanisme heet freeze of bevriezing. In deze staat van zijn voel je minder, heb je minder energie en kun je minder goed denken. Je bent, gedeeltelijk, gedissocieerd; je voelt je dan verdoofd of wazig. Dit is geen uitzonderlijke staat van zijn; veel mensen bevinden zich regelmatig in de staat van bevriezing.

Overlevingsmechanismen hebben we nodig om onze dagen door te komen. Het probleem ontstaat als je er in vast komt te zitten en je zenuwstelsel niet terugkeert naar de staat van ontspanning en verbinding (regulatie). Dat gebeurt wanneer je als kind opgroeit bij ouders die niet zijn afgestemd op zichzelf, op hun gevoelens en behoeften, en zichzelf niet kunnen reguleren. Daarom konden ze dit jou ook niet geven. Dit heeft gemaakt dat jouw zenuwstelsel nu snel, makkelijk en langdurig overschakelt naar een staat van overleven.

Emoties en lichamelijke gewaarwordingen niet serieus nemen

Het emotionele onvermogen van je ouders heeft ook invloed op jouw gedachten over jouw emoties, behoeften en verlangens. Zoals daar vroeger bij jou thuis mee omgegaan werd vormt de basis voor hoe jij dat nu doet. Hoe reageerden jouw ouders als je boos, bang of verdrietig was? Als je moe was of pijn had? Werd je gesteund als je gepest werd of als je je eenzaam voelde? Zeiden zij bijvoorbeeld: “Doe niet zo emotioneel (hysterisch of kinderachtig). Stel je niet aan! Wees eens redelijk. Houd op met janken. Beheers je.”

Hoe verhoud jij je nu tot jouw emoties? Hoe ga je er mee om als jij pijn hebt of wanneer je moe bent? Luister je er naar? Voel je je er ongemakkelijk bij, schaam je je ervoor? Vind je het moeilijk om het toe te laten? Ben je bang om overweldigd te worden? Kun je jouw emoties en je lichaam voelen?

Aardig gevonden willen worden

Als je in jouw jeugd niet of onvoldoende hebt ervaren dat je veilig en welkom bent zoals je bent dan ontwikkel je manieren om gewaardeerd te worden. Je ontwikkelt een identiteit waarmee je erbij hoort en je je veilig voelt. Misschien ben jij jezelf gaan zien als iemand die aardig is. Als dit de kern van jouw identiteit is dan ben je gericht op aanpassen, instemmen en het vermijden van conflicten. Wanneer degene met wie je bent iets doet of zegt waar jij het niet mee eens bent of wat je vervelend vindt dan zal je dat bewust of onbewust onderdrukken. Nee zeggen wordt dan bijna onmogelijk. Misschien voel jij jouw 'nee's' niet eens. Je bent je nauwelijks meer bewust van wat je wilt en niet wilt. Jouw behoeften lijken er niet toe te doen. Je hebt niet geleerd jezelf serieus te nemen.

Verandering begint met bewustzijn

Deze drie patronen bij elkaar maken het lastig om jezelf te blijven voelen in contact met anderen. Jij voelt je veilig wanneer mensen jou aardig vinden, jouw emoties en behoeften schuif je bijna automatisch opzij en jouw zenuwstelsel ondersteunt je hierbij door je in een bevroren toestand te brengen. Begrijp je nu beter wat er in jou gebeurt?

Heb compassie voor jezelf wanneer je weer eens meemaakt dat er in contact met iemand van alles gebeurt zonder dat jij het echt door hebt. Weet dat het mogelijk is om dit te veranderen. Bewustzijn is het begin.

Je kunt contact met mij opnemen wanneer je hulp wilt om de verbinding met jezelf te herstellen.